Το μεγάλο μήκος τους και η στιβαρή κατασκευή τους δηλώνει ότι χρησιμοποιούνταν στην αντιμετώπιση των αρμάτων, κυρίως όμως για την αντιμετώπιση του αντίπαλου παρόμοια οπλισμένου πεζικού. Χρησιμοποιούνταν επίσης και ακόντια, τόσο κατά την διάρκεια της μάχης για την καταπόνηση του αντίπαλου πεζικού όσο και για την υπεράσπιση φρουρίων, οικισμών και άλλων οχυρών θέσεων.
Κατά την διάρκεια της Γεωμετρικής περιόδου (8ος-7ος αι. π.Χ.) οι Έλληνες ανέπτυξαν ένα νέο είδος κλειστού σχηματισμού την φάλαγγα, ο οποίος απαιτούσε την χρήση ενός κοντύτερου δόρατος. Στις πρώιμες εικονογραφίες ο οπλίτης φέρει ένα δόρυ και δύο ακόντια τα οποία έφεραν και μία θηλιά στο μέσον τους για την διευκόλυνση της βολής. Από τον 6ο αι. π.Χ. και μετά, οι οπλίτες έφεραν ένα δόρυ για μάχη εκ του συστάδην.
Αυτό αποτελείται από ένα ξύλινο στέλεχος μήκους 2 μέτρων στον οποίο ήταν στερεωμένη η αιχμή μήκους 20-40 εκ. αρχικά από ορείχαλκο και στην συνέχεια από σίδηρο. Η άλλη άκρη του δόρατος κατέληγε σε μια χάλκινη απόληξη, τον σαυρωτήρα, ίδιου μήκους με την αιχμή και ο οποίος λειτουργούσε ως αντίβαρο, προστάτευε το στέλεχος μέχρι ενός σημείου από την σήψη λόγω υγρασίας, βοηθούσε την πεζοπορία χρησιμοποιούμενο ενίοτε ως ραβδί ή στερεώνοντας το στο έδαφος. Αν το δόρυ έσπαγε, μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εναλλακτική αιχμή. Η λαβή του δόρατος αποτελούνταν από ιμάντες ή λεπτό σχοινί για να είναι πιο σταθερό το κράτημα.
Το δεύτερο μισό του 5ου αι. ξεκίνησαν αλλαγές οι οποίες κορυφώθηκαν κατά την διάρκεια του 4ου αι. π.Χ. Η μία ήταν η χρήση των πελταστών σε μεγαλύτερους αριθμούς, οι οποίοι ήταν εξοπλισμένοι κυρίως με ακόντια και μερικές φορές με δόρυ. Ο Ιφικράτης τους βελτίωσε καθιερώνοντας αρχικά την χρήση δόρατος και αργότερα εξοπλίζοντας τους με μακρύτερα δόρατα.[2] Η άλλη αλλαγή ήταν η εισαγωγή και χρήση της σάρισσας από τους Μακεδόνες, ενός δόρατος μήκους 5,5 μέτρων. Η μακεδονική φάλαγγα, υποστηριζόμενη από ελαφρύ πεζικό και ιππικό, έγινε σταδιακά ο μοναδικός τρόπος μάχης των Ελλήνων, μέχρι την αντικατάσταση της από τις ρωμαϊκές λεγεώνες.
Στο παρακάτω βίντεο θα εξετάσουμε τη χρήση του δόρατος σε συνασπισμό με την ARMA Hellas ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ